Μεσόγειος

Στα γρήγορα

Πληθυσμός 2021: 112, κάτοικοι
Παλαιότερες Απογραφές 2011:109, 2001: 143, 1991: 209, 1981: 262, 1961: 310, & 1940: 386,  1869: 240 κάτοικοι
Πυκνότητα πληθυσμού ανά km² 8 κάτοικοι
Υψόμετρο χωριού 570 m
Περιφέρειας μέσο υψόμετρο 560 m, ορεινή
Έκταση χωριού  0,02 km²
Περιφέρειας μέση έκταση 14,25 km²
Ενοριακός ναός 1 ορθόδοξος, Ζωοδόχος πηγή, θεμελιώθηκε στις 16 Μαΐου 1839
Οικονομία βασίζεται κυρίως στη γεωργία (ελιές, αμπελουργία).

Επάνω

Περιγραφή

Το χωριό Μεσόγειος βρίσκεται στο κέντρο του νησιού, στους νοτιοδυτικούς πρόποδες του βουνού “Άμπελος” (ή Καρβούνης).

Οι αποστάσεις είναι, 19 Km από την πόλη του Πυθαγορείου, 32 Km από την πόλη της Σάμου, 22 Km από την πόλη του Καρλοβάσου και 19 Km από το χωριό Μαραθόκαμπος.

Διοικητικά αποτελεί την Τοπική Κοινότητα Μεσογείου, η οποία ανήκει στην Δημοτική Ενότητα Πυθαγορείου του Δήμου Ανατολικής Σάμου, με πρωτεύουσα την πόλη της Σάμου.

Κτισμένο στα 570 μ., είναι το τρίτο ψηλότερο χωριό της Σάμου (μαζί με το χωριό Κοσμαδαίοι), με όμορφη θέα στους νοτιοδυτικούς πρόποδες του βουνού “Άμπελος” (ή Καρβούνης), και ένα από τα λίγα χωριά που δεν έχουν θέα στη θάλασσα.

Ιστορικά, τα χωριά Μεσόγειος και Πάνδροσος (που βρίσκεται στα 800 m. βόρεια) είναι αλληλένδετα, με κοινή ιστορία και αρχικό όνομα.

Επάνω

Ιστορία

Σύμφωνα με τον συγγραφέα “Επ. Σταματιάδη” στα Σαμιακά (1862), οι πρώτοι οικιστές των δύο χωριών (Πάνδροσος & Μεσόγειος) ήταν δύο οικογένειες “Αρβανίτες *”, πολεμιστές από την Αλβανία, που αγωνίζονται ενάντια των Τούρκων υπό τον ηγέτη Σκεντέρμπεη (Γιώργος Καστριώτη), και μετά το θάνατό (1468) του διασκορπιστήκαν για να  ξεφύγουν από τους Οθωμανούς που τους κυνήγησαν.
* Αρβανίτες ήταν μια πληθυσμιακή ομάδα στην Ελλάδα, με καταγωγή από την σημερινή Βόρειο Ήπειρο, τα μέλη της οποίας μιλούσαν αρβανίτικα, ένα μείγμα Ελληνο-Αλβανικής γλώσσας.

Ο Εμ. Κρητικίδης στο βιβλίο του “Τοπογραφία της Σάμου” (1869), αναφέρει ότι οι πρώτοι οικιστές ήταν Αλβανοί.

Ο συγγραφέας “Νικόλαος Ζαφειρίου”, στο βιβλίο του “Αρχεία της Σάμου” (1945-1946) υποστηρίζει ότι ήταν περισσότερες από δύο οικογένειες Ελλήνων από τη νότια Ήπειρο και δεν ήταν Αρβανίτες. Ενισχύει την άποψη του αναφέροντας ότι αν πράγματι ήταν Αρβανίτες, θα έπρεπε να υπήρχαν σχετικά ονόματα στις γύρω περιοχές και την γλώσσα τους, ενώ δεν υπάρχουν.

Ο συγγραφέας “Νικ. Δημητρίου“ στην “Λαογραφικά της Σάμου” (1983-1997), διαφωνεί επίσης με την άποψη ότι οι πρώτοι οικιστές ήταν Αρβανίτες, αναφέροντας ότι αν ήταν Αρβανίτες, κάποιοι θα συνέχιζαν να χρησιμοποιούν λέξεις από αυτή τη διάλεκτο στην καθημερινότητα τους, ενώ δεν υπάρχουν τέτοιες ενδείξεις. Καταλήγοντας, υποστηρίζει ότι η διάλεκτος των κατοίκων σε αυτά τα χωριά, έμοιαζε πολύ με την διάλεκτο κάποιων χωριών της Τήνου και γι’ αυτό το πιθανότερο είναι να προέρχονται από εκεί, ή τουλάχιστον να έχουν μια κοινή προέλευση. Ο συγγραφέας, αποκλείει κάθε πιθανότητα να είναι Αρβανίτες οι οποίοι, όπως υποστηρίζει, δεν εμφανίστηκαν ποτέ στη Σάμο.

Συμπερασματικά από τα παραπάνω, υποστηρίζουμε την άποψη του συγγραφέα Ν. Δημητρίου, σύμφωνα με την οποία, το πιθανότερο είναι ότι οι πρώτοι κάτοικοι των δύο χωριών δεν ήταν Αρβανίτες, αλλά από κάποια χωριά του νησιού της Τήνου.

Επάνω

Όνομα

Το πρώτο όνομα του χωριού ήταν “κάτω Αρβανίτες”, το οποίο σύμφωνα με τον συγγραφέα Νικόλαο Ζαφειρίου, προέκυψε πιθανότατα από τον χαρακτηρισμό που τους έδωσαν οι κάτοικοι των γειτονικών χωριών (Πύργος και Μαυρατζαίους), οι οποίοι τους αποκαλούσαν έτσι υποτιμητικά. Λιγότερο πιθανή είναι η άποψη, το όνομα Αρβανίτες να προέρχονταν λόγω καταγωγής των πρώτων οικιστών, όπως αναφέρει ο Επ. Σταματιάδης.

Από το 1960, το όνομα του χωριού άλλαξε σε “Μεσόγειος” το οποίο πιθανόν επιλέχθηκε λόγω της γεωγραφικής θέσης του χωριού που είναι στο κέντρο του νησιού.

Είναι πολύ πιθανόν να το ακούσετε, ακόμα και σήμερα και ως “Κάτω Αρβανίτες” ή “Αρβανίτες” και για τα δύο χωριά (Μεσόγειος και Πάνδροσο), αφού πολλοί από τους ντόπιους εξακολουθούν να χρησιμοποιούν την παλιά ονομασία των χωριών αυτών.

Επάνω

Χρήσιμα

• Αν συνεχίσετε το δρόμο, για 800 m. βόρεια, θα φτάσετε στο χωριό Πάνδροσο και από εκεί αν ακολουθήσετε τον χωματόδρομο θα βρεθείτε στην κορυφή του βουνού Άμπελος.
  

Επάνω

Video

Επάνω