Άμπελος

• Στα γρήγορα

Πληθυσμός 2021: 220 κάτοικοι
Παλαιότερες Απογραφές 2011: 327, 2001: 310, 1981: 401, 1961: 604, 1940: 756 κάτοικοι.
Πυκνότητα πληθυσμού ανά km² 18 άτομα
Υψόμετρο χωριού 300 m ορεινό
Περιφέρειας μέσο υψόμετρο 241 m, ορεινό
Έκταση χωριού 0,04 km²
Περιφέρειας μέση έκταση 12,18 km²
Ενοριακή εκκλησία 1 ορθόδοξη, άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, τρίκλιτος βασιλική με τρούλο. Αρχικά ανεγέρθηκε το 1672, το 1790 ανεγέρθηκε εκ νέου, το 1847 ανακαινίσθηκε από τα θεμέλια, ενώ το 1966 ανακαινίσθηκε και πάλι από τα θεμέλια. 
Οικονομία στηρίζεται κυρίως στην γεωργία (αμπελουργία & ελιές).

• Περιγραφή

Το χωριό Άμπελος βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Σάμου, στους βόρειους πρόποδες του βουνού “Άμπελος” (ή Καρβούνης). Οι αποστάσεις είναι: από την πόλη της Σάμου 24 Km, από την πόλη Καρλόβασι 14 Km, από την πόλη Πυθαγόρειο 33 Km και από το χωριό Μαραθόκαμπος 27 Km.

Διοικητικά αποτελεί την Τοπική Κοινότητα Αμπέλου, η οποία ανήκει στην δημοτική ενότητα  Βαθέος του Δήμου Ανατολικής Σάμου, με πρωτεύουσα την πόλη της Σάμου.

Το χωριό είναι προσανατολισμένη προς τα βόρεια, σε πλαγιά με κλήση 40%  που δίνει την εντύπωση ότι είσαι σε μπαλκόνι πάνω από το Αιγαίο Πέλαγος, με εξαιρετική θέα από τα ανατολικά προς τα δυτικά που φτάνει μέχρι το νησί της Χίου και τα παράλια της Μικράς Ασίας. Είναι ένα διατηρητέο παραδοσιακό χωριό, με άφθονο νερό, περιβάλλεται με πλούσια βλάστηση, αμπέλια και περιβόλια.

• Ιστορία

Το 1851, κατά τη περίοδο της ηγεμονίας στην Σάμο (1834-1912), το χωριό Νενέδες (παλαιό όνομα της Αμπέλου) με τα χωριά Άγιος Κωνσταντίνος, Μανωλάτες , Σταυρινήδης, Βαλεοντάτες (σήμερα με μερικά σπίτια), & Μαργαρίτες (δεν υπάρχει πλέον) αποτελούσαν μία κοινότητα τις “Έξι Γειτονιές”. Το 1900 οι Νενέδες (παλαιό όνομα της Αμπέλου) με τους Σταυρινίδης γίνεται ξεχωριστός δήμος, το 1905 γίνεται ανεξάρτητη κοινότητα και το 1907, με την ανασυγκρότηση των δήμων, συμπεριελήφθητε και πάλι, μαζί με τους Σταυρινίδης, στον δήμο “Έξι Γειτονιές». Το 1912 με την ένωση της Σάμου με την Ελλάδα έγινε ανεξάρτητη κοινότητα.  Το 1997 με το πρόγραμμα Καποδίστριας γίνεται δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Βαθέως, ενώ από το 2010 αποτελεί αποτελεί την τοπική κοινότητα Αμπέλου η οποία ανήκει στην Δημοτική Ενότητα Βαθέος του Δήμου Σάμου.

• Όνομα

Το παλιό του όνομα του χωριού ήταν “Νενέδες” και προέρχεται από το επίθετο της οικογένειας «Νένες», που ήταν η πρώτη που εγκαταστάθηκε σε αυτήν την περιοχή. Η παλαιότερη γνωστή αναφορά στο τοπωνύμιο «Νενέδες” υπάρχει σε μια σύμβαση δωρεάς ενός σπιτιού στο 1774.

Το 1957 το χωριό απο “Νενέδες” μετονομάστηκε στο σημερινό του όνομα “Άμπελος”.

• Οικισμοί

Δύο οικισμοί ανήκουν στο χωριό Άμπελος, ο οικισμός Λιβαδάκι στη παραθαλάσσια περιοχή, 3,5 χιλιόμετρα βόρεια του χωριού, με 27 κατοίκους και ο οικισμός Πεταλίδες επίσης στη παραθαλάσσια περιοχή, 6,5 χιλιόμετρα βόρεια βορειοδυτικά από το χωριό, με 40 κατοίκους. Οι παραπάνω οικισμοί βρίσκονται επί της επαρχιακής οδού Σάμου-Καρλοβάσου.

• Χρήσιμα

• Μισή ώρα με τα πόδια από το χωριό, προς τα δυτικά, μέσα από μία όμορφη διαδρομή σε μονοπάτι, με όμορφη θέα και πλούσια βλάστηση, θα βρεθείτε στο σπήλαιο, και μερικά μέτρα από το σπήλαιο υπάρχουν θα φτάσετε στους καταρράκτες της Αμπέλου. Μην το χάσετε.
• Περιπλανηθείτε στα γραφικά δρομάκια του χωριού με τα όμορφα και καλοδιατηρημένα σπίτια, αντιπροσωπευτικά δείγματα αρχιτεκτονική της Σάμου.
• Το χωριό είναι γνωστό για την πολύ καλή ποιότητα κρασιού, ζητήστε να δοκιμάσετε.
• Πάνω από την εκκλησία, στην γραφική αυλή ενός σπιτιού, θα βρείτε ένα όμορφο κατάστημα με τοπικά βιολογικά προϊόντα όπως κρασί, ελαιόλαδο, ξίδι, Σούμα (ρακί) και άλλα.

• Video

Video από το χωριό και τους καταρράκτες (απο τον Νίκο Τσούλο)

Επάνω