Βουρλιώτες

Στα γρήγορα

Πληθυσμός 2021: 455 κάτοικοι
Παλαιότερες απογραφές 2011: 510, 2001: 602, 1928: 1.638, 1864: 1.685 1666: 400 κάτοικοι.
Πυκνότητα πληθυσμού ανά km²  25 άτομα
Υψόμετρο χωριού 330 m ορεινό
Περιφέρειας μέσο υψόμετρο 291 m, ορεινό
Έκταση χωριού 0,06 km²
Περιφέρειας μέση έκταση 18,42 km²
Ενοριακές εκκλησίες 2 ορθόδοξες, άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος του 18ου αιώνα, ανήκε στην μονή Βροντά, και  η Κοίμηση της Θεοτόκου, του 18ου αιώνα.
Οικονομία στηρίζεται κυρίως στην γεωργία (αμπελουργία & ελιές).

Περιγραφή

Το χωριό Βουρλιώτες βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Σάμου, στους βόρειους πρόποδες του βουνού “Άμπελος” (ή Καρβούνης).

Οι αποστάσεις είναι: 21 Km από την πόλη της Σάμου, 20 Km από την πόλη Καρλόβασι, 32 Km από την πόλη Πυθαγόρειο και 33 Km από το χωριό Μαραθόκαμπος.

Διοικητικά αποτελεί την Τοπική Κοινότητα Βουρλιωτών, η οποία ανήκει στην δημοτική ενότητα  Βαθέος του Δήμου Ανατολικής Σάμου, με πρωτεύουσα την πόλη της Σάμου.

Βρίσκεται σε μια περιοχή με πλούσια βλάστηση, που καλύπτεται με δάσος από πεύκα μαζί με αμπελώνες και όμορφη θέα προς τα βόρεια. Είναι πολύ γραφικό με πολλά παραδοσιακά σπίτια στα στενά δρομάκια του. Υπάρχει αφθονία από πηγές με κρυστάλλινα νερά.

Οι πολύ καλές κλιματολογικές και εδαφολογικές συνθήκες, βοηθούν την περιοχή να παράγει πολύ και καλής ποιότητας κρασί, αλλά η έλλειψη εργατικού δυναμικού έχει μειώσει την ποσότητα, αλλά όχι την ποιότητα.

Το χωριό διατηρεί στοιχεία της τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και έχει χαρακτηριστεί ως οικισμός ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους (4754/30-4-2002), με πολλούς περιορισμούς στην κατασκευή και επισκευή νέων κατοικιών.

Ιστορία & Όνομα

Είναι από τα πρώτα και πιο όμορφα χωριά του νησιού. Πρωτοκατοικήθηκε στα τέλη του 16ου αιώνα από κατοίκους που ήρθαν από το χωριό Βούρλα (αρχαία πόλη της Κλαζομενές) στη Μικρά Ασία και από αυτό πήρε και το όνομά του.
Οι Βουρλιώτες το 1700 ήταν το μοναδικό χωριό στην ευρύτερη περιοχής της βόρειο-κεντρικής Σάμου. Αναφέρεται από τον συγγραφέα – αρχιεπίσκοπο Ι. Γεωργειρήνης το 1670 καθώς και ο βοτανολόγος Tournefort το 1702 ενώ δεν αναφέρουν κανένα άλλο χωριό ή οικισμός στην ευρύτερη περιοχή. Πιθανώς οι άλλοι οικισμοί (και στη συνέχεια χωριά) στην γύρω περιοχή δημιουργήθηκαν μετά τους Βουρλιώτες, από κατοίκους του που εξαπλώθηκαν στις κοντινές περιοχές.

Το χωριό αρχικά δημιουργήθηκε στα πεδινά, στο νότιο άκρο του “Κάμπου Βουρλιωτών”, στην περιοχή Παλαιοχώρι, πάνω σε παλαιότερα ερείπια οικισμού. Οι πειρατικές επιδρομές όμως ανάγκασε τους κατοίκου να μετακινηθούν υψηλότερα, στην σημερινή του θέση

Σε μικρή απόσταση από τον αρχικό οικισμό (στα πεδινά), ερείπια μαρτυρούν ότι εκεί υπήρχε κάστρο, το οποίο κρατούσε ασφαλείς τους κατοίκους από τις πειρατικές επιδρομές. Το ερειπωμένο κάστρο πιθανολογείτε ότι κατασκευαστικέ από τους Γενουάτες και οι ντόπιοι το αποκαλούν “Το κάστρο του Προφήτη Ηλία“.  Σίγουρα αυτό το μέρος κατοικούνταν πριν από την ερήμωση της Σάμου (1476), όπως συμπεραίνουμε από τα πολλά σκαλιστά μάρμαρα και ανάγλυφα που βρέθηκαν γύρω. Αδιάψευστος μάρτυρας είναι και τα ερείπια του βυζαντινού ναού, που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση.

Οικισμοί

Τρεις οικισμοί ανήκουν στο χωριό Βουρλιώτες,
>> ο παραθαλάσσιος οικισμός Αυλάκια, 6 Km βόρειο-ανατολικά, με 20 κατοίκους,
>> ο Κάμπος Βουρλιωτών, 5,5 Km στα βορειοδυτικά του χωριού, με 105 κατοίκους, και το μοναστήρι Βροντά 2 Km νότιο-ανατολικά από το χωριό, με 16 κατοίκους.

Χρήσιμα

• Περιπλανηθείτε στα γραφικά δρομάκια του χωριού με τα όμορφα και καλοδιατηρημένα σπίτια, αντιπροσωπευτικά δείγματα της αρχιτεκτονικής του νησιού.
• Δειπνήστε, γευματίστε ή πιείτε τον καφέ σας στην γραφική πλατεία του χωριού.
• Δύο χιλιόμετρα νότια-ανατολικά από το χωριό, βρίσκεται η μονή Βροντά, το αρχαιότερο και από τα πιο όμορφα μοναστήρια του νησιού, χτισμένη σε 1566. Συνεχίζοντας τον χωματόδρομο φτάνετε στην κορυφή του βουνού “Άμπελος” (ή Καρβούνης), ή σε άλλα χωριά, μέσα από όμορφες χωμάτινες διαδρομές.
• Μόλις 1,6 χιλιόμετρο από τη διασταύρωση προς το χωριό, βρίσκεται η “πηγή Πνακά”, μια καταπράσινη περιοχή με πλούσια σκιά από πλατάνια και δροσερό νερό (υπάρχει εστιατόριο).
• Το χωριό παράγει πολύ και καλής ποιότητας κρασί, ζητήστε να δοκιμάσετε τοπικό κρασί.

Video